สหพันธรัฐรัสเซียเป็นประเทศที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในทวีปยุโรป โดยมีพื้นที่มากกว่า 17 ล้าน ตร.กม. มีประชากรกว่า 143 ล้านคน ซึ่งมากที่สุดของทวีป ทำให้สหพันธรัฐรัสเซียเป็นตลาดการบริโภคที่มีขนาดใหญ่มากประเทศหนึ่ง จากข้อมูลโดย Business Monitor (2013) พบว่าการบริโภคอาหาร (Food Consumption) โดยรวมของสหพันธรัฐรัสเซียมีแนวโน้มที่เติบโตอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2554

สหพันธรัฐรัสเซียเป็นประเทศที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในทวีปยุโรป โดยมีพื้นที่มากกว่า 17 ล้าน ตร.กม. มีประชากรกว่า 143 ล้านคน ซึ่งมากที่สุดของทวีป ทำให้สหพันธรัฐรัสเซียเป็นตลาดการบริโภคที่มีขนาดใหญ่มากประเทศหนึ่ง จากข้อมูลโดย Business Monitor (2013) พบว่าการบริโภคอาหาร (Food Consumption)โดยรวมของสหพันธรัฐรัสเซียมีแนวโน้มที่เติบโตอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2554 โดยพบว่ามีมูลค่าการบริโภคอาหารรวมที่ 221.2 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ หรือเฉลี่ยต่อคนที่ 1,548.9 เหรียญสหรัฐฯ และได้คาดการณ์ไปจนถึงปี 2560 ที่จะมีมูลค่าการบริโภคอาหารรวม 376.4 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ หรือเฉลี่ยต่อคนที่ 2,653.7 เหรียญสหรัฐฯ 

ตารางที่ 1-1: ตัวชี้วัดการบริโภคอาหาร (Food Consumption) ของสหพันธรัฐรัสเซีย ปี 2554-2560

หมายเหตุ: ปี 2556f-2560f คาดการณ์โดย Business Monitor (2013)
ที่มา: Central Bank of the Russian Federation, CISSTAT, State Committee on Statistics, Business Monitor (2013)

พฤติกรรมการบริโภคอาหารของชาวรัสเซีย

จากผลการส ารวจแบบสอบถามโดยเว็บไซต์ Superjob.ru ในปี 2556 พบว่า ชาวรัสเซียร้อยละ 82 ชอบรับประทานอาหารในบ้านมากกว่าออกไปรับประทานตามร้านอาหาร โดยส่วนใหญ่ให้เหตุผลว่า “ส่วนผสมของอาหารตามร้านอาหารนั้นไม่สดใหม่” “ภรรยาท าอาหารเก่ง” “อาหารที่บ้านสดใหม่เสมอ และมีส่วนผสมที่คุ้นเคย” ทั้งนี้มีเพียงร้อยละ 10 ที่ชอบออกไปรับประทานอาหารนอกบ้าน เนื่องจากที่ร้านอาหารมักจะมีอาหารที่รสชาติอร่อยและน่าสนใจ หรือมีร้านอาหารที่มีอาหารคุณภาพดีเหมือนกับอาหารที่ปรุงที่บ้าน (Homemade) โดยบางส่วนนั้นระบุว่าชอบรับประทานอาหารญี่ปุ่นและชอบความหลากหลายของอาหารที่ร้านอาหาร นอกจากนี้ ยังพบว่าผู้บริโภคเพศชายชอบรับประทานอาหารที่ปรุงที่บ้านมากกว่าผู้บริโภคเพศหญิงในสัดส่วนที่แตกต่างกันเล็กน้อยคือ ร้อยละ 85 และร้อยละ 77 ตามลำดับ

ตามประเพณีแล้วชาวรัสเซียจะรับประทานอาหาร 3 มื้อ คือ มื้อเช้า มื้อกลางวัน และมื้อเย็น โดยส่วนมากมักจะรับประทานที่บ้าน โดยในแต่ละมื้อ นิยมรับประทานอาหารที่แตกต่างกัน ดังนี้

- มื้อเช้า: รับประทานอาหารที่หลากหลาย เช่น ข้าวต้ม (Porridge) ที่ท าจากข้าวโอ๊ตใส่น้ำหรือนม ไข่เจียว(Omelet) แพนเค้ก (Pancake) หรือ ดื่มชาหรือกาแฟ เป็นต้น ไม่นิยมรับประทานอาหารที่หนักจนเกินไป แต่จะรับประทานเพียงเล็กน้อย (Light Breakfast) และอาจรับประทานขนม (Breakfast snack) ต่อท้าย

- มื้อกลางวัน: ถือว่าเป็นมื้อหลักของวัน ปกติรับประทานเวลา 12.00 น. (Mid-day) จนถึง 15.00 น. ประกอบไปด้วยอาหารหลายจาน รวมไปถึง ซุป อาหารร้อนที่เป็นจานหลัก (มักท าจากเนื้อสัตว์ หรือเนื้อปลาพร้อมกับมันฝรั่ง หรือ ข้าว) สลัด ขนมหวาน และเครื่องดื่ม นอกจากนี้ผู้บริโภควัยเด็กจะนิยมรับประทานขนมหรือของว่าง (Light snack)

- มื้อเย็น: นิยมรับประทานอาหารเย็นที่บ้านโดยรับประทานได้ไปจนถึงเวลาดึก ชาวรัสเซียนิยมรับประทานซุป โดยมีซุปที่หลากหลายซึ่งขึ้นอยู่กับช่วงเวลาและเทศกาล เช่น ในฤดูร้อนนิยมรับประทานซุปเย็นซึ่งมักเป็นซุปบีตรูต (กับครีมเปรี้ยว) ซุป Okroshka (เดิมรับประทานพร้อมกับ Kvass ผัก และเนื้อสัตว์) หรือ ซุป Sorrel ส่วนซุปร้อนที่นิยมรับประทาน ได้แก่ ซุป Borsch และ ซุป Schi (ซุปกะหล่ าปลี) สำหรับสลัดนั้นมีหลายประเภท นิยมรับประทานทานจานเดี่ยวหรือและรับประทานคู่กับอาหารจานหลัก (Filling salad) โดยสลัดที่นิยมรับประทานเป็นจานเสริมนั้น เช่น Olivier salad(ชาวต่างชาติรู้จักในชื่อ‘สลัดรัสเซีย’ (Russian salad)) หรือ Herringunder fur coat เป็นสลัดที่นำบีทรูท ผักอื่นๆ และไข่มาปรุงผสมกัน เป็นต้น สำหรับของหวาน ชาวรัสเซียจะนิยมรับประทาน ไอศกรีมเค้ก หรือ Syrniki (Quark cake) เป็นต้น 

ชาวรัสเซียมากกว่าร้อยละ 70 ชอบรับประทานอาหารกล่องหรืออาหารสำเร็จรูป ผู้บริโภคในมอสโกมีแนวโน้มที่จะนิยมรับประทานอาหารแช่แข็งหรืออาหารแปรรูปที่มีราคาแพง มากกว่าผู้บริโภคที่อยู่นอกเมืองหรืออยู่ในภาคกลางของประเทศ ขณะที่ผู้บริโภคที่อาศัยอยู่ในบริเวณตอนใต้ของประเทศนิยมรับประทานเนื้อวัวหรือเนื้อไก่สดมากกว่า ทั้งนี้ อาหารสำเร็จรูปที่เป็นที่นิยมทั่วไป ได้แก่สลัดสำเร็จรูป เนื้อแช่เย็น ชีส อาหารจานร้อน ไส้กรอก เป็นต้น

ในปี2555 ผู้บริโภคชาวรัสเซียเริ่มรับประทานอาหารตามร้านอาหารมากขึ้น (Russian Franchising Association, n.d. อ้างใน Merab Elashvili, n.d.) โดยผู้บริโภคลดความเข้มงวดในการควบคุม

ค่าใช้จ่ายลง หลังจากวิกฤติการณ์เศรษฐกิจ ผู้บริโภคมีแนวโน้มที่เลือกร้านอาหารโดยพิจารณาปัจจัยด้านความสัมพันธ์ระหว่างราคาและคุณภาพของอาหาร อัธยาศัยของพนักงาน ความสามารถในการจัดหาเครื่องดื่มและคุณภาพของเครื่องดื่ม มากกว่าปัจจัยด้านสถานที่ตั้ง ที่จอดรถ หรือ เมนูอาหาร เป็นต้น นอกจากนี้ผู้บริโภคชาวรัสเซียยังออกไปรับประทานอาหารนอกบ้านเพื่อความบันเทิงและการผ่อนคลาย โดยไม่เน้นร้านอาหารที่หรูหราเท่าใดนักเนื่องจากการเติบโตของธุรกิจร้านอาหารในประเทศนั้นยังต้องอาศัยชนชั้นกลางเป็นหลัก (Moscowrestaurateur Arkady Novikov in a recent profile in the Financial Time, 2013)