กลุ่มประเทศ MENA มีพื้นที่ตั้งอยู่ในแหล่งปิโตรเลียมที่อุดมไปด้วยน้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติ ประมาณการว่าภูมิภาค MENA มีปริมาณน้ำมันสำรองร้อยละ 60 ของปริมาณน้ำมันสำรองโลก โดยสมาชิกกลุ่มประเทศผู้ส่งออกน้ำมัน (OPEC) จำนวน 8 ประเทศ จาก 12 ประเทศอยู่ในภูมิภาค MENA

ทิศทางเศรษฐกิจและแนวโน้มตลาด

กลุ่มประเทศ MENA มีพื้นที่ตั้งอยู่ในแหล่งปิโตรเลียมที่อุดมไปด้วยน้้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติ ประมาณการว่าภูมิภาค MENA มีปริมาณน้้ำมันสำรองร้อยละ 60 ของปริมาณน้้ำมันสำรองโลก โดยสมาชิกกลุ่มประเทศผู้ส่งออกน้้ำมัน (OPEC) จำนวน 8 ประเทศ จาก 12 ประเทศอยู่ในภูมิภาค MENA ดังนั้น ความมั่งคั่งของประเทศในภูมิภาคนี้ส่วนใหญ่มาจากน้้ำมันและก๊าซธรรมชำติ โดยเฉพาะกลุ่มประเทศ GCC ที่มีน้้ำมันและก๊าซธรรมชาติเป็นองค์ประกอบของเศรษฐกิจในสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 50 ความผันผวนของราคาพลังงานจึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อรายได้และความมั่งคั่งของประเทศในภูมิภาคนี้

ภาพที่ 1 แสดงอาณาเขตประเทศกลุ่ม MENA

ในภาวะปกติเศรษฐกิจในกลุ่มประเทศ MENA จะขยายตัวเฉลี่ยร้อยละ 5 ซึ่งเป็นอัตราการเติบโตในระดับกลางโดยสูงกว่าอัตราการเติบโตของเศรษฐกิจโลกเล็กน้อย แต่ปัจจุบันอยู่ในช่วงที่สถานการณ์ราคาน้้ำมันในตลาดโลกตกต่้ำส่งผลทำให้เศรษฐกิจของกลุ่มประเทศ MENA ชะลอตัวตามไปด้วย โดยกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) คาดว่า ในปี 2558 เศรษฐกิจของกลุ่มประเทศ MENA จะขยายตัวเพิ่มขึ้นเพียงร้อยละ 2.4 ลดลงครึ่งหนึ่งของอัตราขยายตัวปกติซึ่งเป็นไปตามทิศทางราคาน้้ำมันในตลาดโลกที่หดตัวลงร้อยละ 50-60

แม้เศรษฐกิจของกลุ่มประเทศตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ (MENA) จะได้รับผลกระทบจากการลดลงของราคาน้้ำมันซึ่งเป็นรายได้หลัก แต่เศรษฐกิจก็ไม่ได้ทรุดตัวรุนแรงเหมือนเช่นในอดีต เนื่องจากรัฐบาลหลายประเทศในกลุ่ม MENA ได้ผ่านประสบการณ์ความผันผวนของราคาพลังงานมาแล้วหลายครั้ง และตระหนักถึงความไม่แน่นอนของปัจจัยภายนอกที่อาจส่งผลกระทบต่อราคาน้้ำมันได้ทุกเมื่อ จึงได้ดำเนินนโยบายการพัฒนาประเทศเพื่อขยายฐานทางเศรษฐกิจ (Diversification) ทำให้เกิดรายได้จากแหล่งอื่นควบคู่กันไป เศรษฐกิจในภูมิภาคนี้จึงขยายตัวต่อไปในห้วงวิกฤติ และยังคงเป็นตลาดที่มีโอกำสขยายการค้าการลงทุนของไทย (ภาพที่ 2 และ 3)

สภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่เป็นโอกาสในการขยายการค้าการลงทุน

ในบรรดากลุ่มประเทศที่เป็นตลาดใหม่ของไทย กลุ่มประเทศ MENA ถือว่าเป็นหนึ่งในกลุ่มประเทศที่มีโอกาสในการขยายการค้าการลงทุนโดยเฉพาะสินค้าเกษตรและอาหาร เพราะมีสภาพแวดล้อมทำงธุรกิจที่เอื้ออ้ำนวยหลายด้าน อาทิ