สำนักงานกิจการผู้บริโภค (Consumer Affairs Agency: CAA) ของประเทศญี่ปุ่น ได้ดำเนินการปรับปรุงและเพิ่มความเข้มงวดของกฎระเบียบที่กำกับดูแล อาหารที่กล่าวอ้างหน้าที่ทางสุขภาพ (Foods with Function Claims: FFCs) อย่างครอบคลุม การปรับปรุงครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายหลักเพื่อเพิ่มความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ การยกระดับคุณภาพของหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ และสร้างความโปร่งใสของข้อมูลบนฉลากอาหาร เพื่อตอบสนองต่อข้อกังวลด้านความปลอดภัยของผู้บริโภคที่เพิ่มสูงขึ้น โดยมีรายละเอียดดังนี้

1.การเสริมมาตรการด้านความปลอดภัยและการผลิต (GMP)

          การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่สุดคือการกำหนดให้มีมาตรการด้านการควบคุมคุณภาพและความปลอดภัยที่เข้มงวดยิ่งขึ้น โดยเฉพาะสำหรับผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ดังนี้

• การบังคับใช้หลักเกณฑ์ GMP : ตั้งแต่เดือนกันยายน พ.ศ. 2567 เป็นต้นไป ผู้ผลิตผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในกลุ่ม FFCs (เช่น ชนิดเม็ด แคปซูล หรือของเหลว) จะต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิต (Good Manufacturing Practices : GMPs) ตามที่กฎหมายกำหนด เพื่อป้องกันปัญหาความไม่สม่ำเสมอของคุณภาพและการปนเปื้อน
• ข้อกำหนดด้านการกำกับดูแล: ผู้ประกอบการต้องจัดให้มีการตรวจสอบตนเอง (Self-inspection) และเตรียมพร้อมสำหรับการตรวจสอบโดยหน่วยงาน CAA เพื่อรับรองการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์อย่างเคร่งครัด
• การเพิ่มคำเตือนบนฉลาก : ผู้ผลิตมีกำหนดต้องดำเนินการแก้ไขฉลากให้เสร็จสิ้นภายในวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2569 เพื่อให้รวมถึงข้อมูลสำคัญ ดังนี้ :
  • การให้ข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับความเสี่ยงต่อสุขภาพที่อาจเกิดขึ้น
  • คำเตือนเกี่ยวกับอันตรายจากการบริโภคเกินขนาด (Overdose)
  • คำแนะนำเกี่ยวกับปฏิกิริยาที่อาจเกิดขึ้นระหว่างผลิตภัณฑ์กับยา (Drug Interaction) ที่ผู้บริโภคกำลังใช้อยู่

2.การยกระดับมาตรฐานหลักฐานทางวิทยาศาสตร์

          เพื่อประกันความน่าเชื่อถือของการกล่าวอ้างหน้าที่ทางสุขภาพ (Function Claims) CAA ได้ปรับปรุงมาตรฐานสำหรับเอกสารหลักฐานที่ต้องยื่นประกอบการแจ้ง โดยผู้ประกอบการต้องใช้หลักเกณฑ์ PRISMA 2020 Statement (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses) ในการจัดทำ การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (Systematic Review) เพื่อสนับสนุนการกล่าวอ้าง

          ทั้งนี้การเปลี่ยนไปใช้ PRISMA 2020 มุ่งเน้นการปรับปรุงความโปร่งใส (Transparency) ความครอบคลุม (Inclusivity) และความละเอียดของการรายงานผลการศึกษา เพื่อให้มั่นใจว่าหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้ในการกล่าวอ้างนั้นมีความน่าเชื่อถือทางวิชาการสูงสุด

3.การปรับปรุงข้อกำหนดการกล่าวอ้างบนฉลาก

          การแก้ไขข้อกำหนดบางประการเกี่ยวกับถ้อยคำบนฉลากเพื่อสร้างความชัดเจนและป้องกันการเข้าใจผิดของผู้บริโภค ดังนี้

• การอนุญาตให้กล่าวอ้างถึงการไม่มี/ไม่ได้เติมส่วนผสม (Absence/Non-addition Claims) : ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2568 (ค.ศ. 2025) เป็นต้นไป อนุญาตให้ผู้ผลิตใช้ข้อความที่บ่งชี้ว่าไม่ได้มีการเติมหรือไม่มีอยู่ของส่วนประกอบบางชนิด (เช่น “ไม่เติมน้ำตาล” “โซเดียมต่ำ”) แม้ว่าส่วนประกอบนั้นจะไม่ใช่สารสำคัญที่กล่าวอ้างหน้าที่ก็ตาม
• ข้อจำกัดในการเน้นย้ำส่วนประกอบที่ไม่เกี่ยวข้อง : การกล่าวอ้างหรือการเน้นย้ำถึงการมีอยู่ (Presence) ของส่วนประกอบอื่น ๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับหน้าที่ทางสุขภาพหลักของผลิตภัณฑ์ ยังคงถูกห้าม เพื่อไม่ให้ผู้บริโภคให้ความสำคัญกับส่วนประกอบที่ไม่ใช่สารสำคัญของ FFCs เกินความจริง
• การแสดงรายการสารอาหารที่จำเป็น : มีการบังคับให้แสดงรายการวิตามินและแร่ธาตุบนฉลาก ซึ่งเป็นมาตรการเพิ่มเติมเพื่อเพิ่มความตระหนักรู้และให้ข้อมูลที่ครบถ้วนแก่ผู้บริโภค

          การปรับปรุงกฎระเบียบของญี่ปุ่นในครั้งนี้เป็นการส่งสัญญาณถึงการยกระดับความรับผิดชอบของผู้ประกอบการภายใต้ระบบ FFCs อย่างชัดเจน ผู้ที่อยู่ในห่วงโซ่อุปทานอาหารเพื่อสุขภาพที่ต้องการเข้าสู่ตลาดญี่ปุ่นจำเป็นต้องทบทวนและปรับปรุงกระบวนการผลิต การควบคุมคุณภาพ และการจัดทำเอกสารหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ให้สอดคล้องกับมาตรฐานใหม่เหล่านี้ เพื่อธำรงไว้ซึ่งการปฏิบัติตามกฎหมายและเสริมสร้างความเชื่อมั่นของผู้บริโภค

 

ที่มา : https://food.chemlinked.com/

download PDF ย้อนกลับ