ชื่อเรื่อง : การอบแห้งข้าวเปลือกโดยเทคนิคฟลูอิไดซ์เบดด้วยไอน้ำร้อนยวดยิ่ง

ผู้วิจัย/ผู้เรียบเรียง : นายอิศเรศ ธุชกัลยา

คณะทำงาน/อาจารย์ที่ปรึกษา : ศ.ดร. สมชาติ โสภณรณฤทธิ์ อาจารย์สมบูรณ์ เวชกามา

ที่มา :วิทยานิพนธ์เรื่องการอบแห้งข้าวเปลือกโดยเทคนิคฟลูอิไดซ์เบดด้วยไอ

น้ำร้อนยวดยิ่ง

สาขาวิชาเทคโนโลยีพลังงาน คณะพลังงานและวัสดุ มหาวิทยาลัย

เทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ปีการศึกษา 2543

แหล่งสืบค้นฉบับเต็ม : หอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี

กลุ่มสินค้า : 1531 ผลิตภัณฑ์จากธัญพืช

เทคโนโลยี : เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

Keyword : ข้าวเปลือก ข้าวนึ่ง ไอน้ำร้อนยวดยิ่ง การอบแห้ง

การอบแห้งข้าวเปลือกโดยเทคนิคฟลูอิไดซ์เบดด้วยไอน้ำร้อนยวดยิ่ง

ประเทศไทยเป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญ ในแต่ละปีชาวนาผลิตข้าวได้ประมาณ 19-21 ล้านตัน

ข้าวเปลือก ซึ่ง 2 ใน 3 ใช้บริโภคภายในประเทศ ปัญหาที่พบหลังงเก็บเกี่ยวคือความชื้นของข้าวเปลือกทำให้

เก็บรักษาไว้ได้ไม่นาน การอบแห้งเเป็นกระบวนการไล่ความชื้นออกจากวัสดุโดยการระเหยอาศัยอากาศ

เป็นตัวกลางถ่ายเทความร้อน การนำข้าวเปลือกไปนึ่งระยะเวลาสั้นๆจะช่วยลดความเหนียวของข้าวสุก เป็น

การทำให้ข้าวเปลี่ยนสภาพคล้ายข้าวเก่า ซึ่งจะตรงกับความต้องการของผู้บริโภคในประเทศ ปัจจุบันโรงสี

ข้าวขนาดใหญ่มีการนำระบบ Cogeneration มาใช้ ซึ่งมีการผลิตไอน้ำใช้อยู่ ดังนั้นการใช้เทคนิคเทคนิคฟลูอิ

ไดซ์เบดด้วยไอน้ำร้อนยวดยิ่งจึงเป็นไปได้ที่จะนำไอน้ำมาใช้ในการอบแห้งข้าวเปลือกแทนอากาศร้อน

เครื่องอบแห้งที่ใช้ในการทดลองนี้เป้นเครื่องอบแห้งแบบฟลูอิไดซ์เบดชนิดอบแห้งเป็นงวด

ลักษณะการทำงานเริ่มต้นจาการป้อนไอน้ำเข้าระบบ ไอน้ำจะถูกทำให้ร้อนโดยอุปกรณ์ให้ความร้อนกลาย

เป็นไอน้ำร้อนยวดยิ่ง หลังจากนั้นจะผ่านห้องอบแห้งเพื่อลดความชื้นของข้าวเปลือก ผ่านต่อไปยังเครื่อง

ดักฝุ่น เพื่อกำจัดฝุ่นและเม็ดลีบที่ปนมากับข้าวเปลือก โดยที่ไอน้ำในระบบถูกหมุนเวียนโดยพัดลม เครื่อง

อบแห้งด้วยไอน้ำร้อนยวดยิ่ง มีอุปกรณ์หลักประกอบด้วย ห้องอบแห้ง รูปทรงกระบอกทำด้วยสแตนเลส

อุปกรณ์ให้ความร้อน พัดลม เครื่องดักฝุ่นแบบ reverse flow เครื่องกำเนิดไอน้ำ

การศึกษานี้พิจารณาถึงอิทธิพลต่างๆต่อการอบแห้งและคุณภาพข้าวเปลือก * สภาวะในการทดลอง

ประกอบด้วย ความชื้นเริ่มต้น 25-43 % d.b. ความชื้นสุดท้าย 16-28 % d.b. ความสูงเบดข้าวเปลือก 10-15

เซนติเมตร อุณหภูมิไอน้ำร้อนยวดยิ่ง 150-170 องศาเซลเซียส ความดันไอน้ำในระบบอบแห้ง 106.1 kPa พบ

ว่า ความเร็วต่ำสุดของไอน้ำร้อนยวดยิ่งที่ทำให้ข้าวเปลือกเกิดฟลูอิไดซ์เบดมีค่าประมาณ 2.6 m/s อุณหภูมิไอ

น้ำร้อนยวดยิ่งมีอิทธิพลต่ออัตราอบแห้งมากกว่าความสูงเบดข้าวเปลือก ที่ความสูงเบด 10 เซนติเมตร

ความเร็วไอน้ำร้อนยวดยิ่ง 1.3 เท่าของความเร็วต่ำสุดที่เกิดฟลูอิไดซ์เบด อุณหภูมิอินเวอร์ชัน มีค่าต่ำกว่า 150

องศาเซลเซียสเล็กน้อย

ความชื้นหลังการอบแห้งของข้าวเปลือกที่เหมาะสมควรสูงกว่า 18 % d.b. เนื่องจากเปอร์เซ็นต์ต้น

ข้าวจะลดลงอย่างรวดเร็วเมื่อความชื้นสุดท้ายของการอบแห้งต่ำกว่านี้ และการทดสอบเนื้อสัมผัสพบว่าการ

อบแห้งด้วยไอน้ำร้อนยวดยิ่งมีผลทำให้ข้าวสุกร่วนมากขึ้นโดยที่ความแข็งของข้าวสุกยังคงเดิม ข้าวที่อบ

แห้งด้วยไอน้ำร้อนยวดยิ่งมีลักษณะเป็นข้าวนึ่ง

ปัจจัยที่ส่งผลต่ออัตราอบแห้งข้าวเปลือกมากที่สุด คือ อุณหภูมิของไอน้ำร้อนยวดยิ่ง ส่วนความสูง

เบดข้าวเปลือก (ระหว่า 10-15 cm) มีผลต่ออัตราอบแห้งน้อย และถ้าความชื้นเริ่มต้นของข้าวเปลือกสูงขึ้น

เมื่อนำไปอบแห้งด้วยไอน้ำร้อนยวดยิ่งจะได้เปอร์เซ็นต์ข้าวท้องไข่ลดลงและเปอร์เซ็นต์ต้นข้าวเพิ่มขึ้น เนื่อง

จาก Degree of Gelatinization ที่เพิ่มขึ้น

* คุณภาพข้าวที่นำมาพิจารณาในการทดสอบนี้ ประกอบด้วย

- เปอร์เซ็นต์ต้นข้าว

- ความขาวของข้าวสาร

- การยอมรับในการบริโภคข้าว

- การยึดเกาะตัว (Stickiness) และความแข็งของข้าวสุก (Hardness)

- ข้าวท้องไข่ (Chalky Grain)